Jak skalibrować klucz dynamometryczny?
Producenci często podają moment obrotowy wymagany do dokręcenia śruby.
Klucze dynamometryczne są doskonałym narzędziem do tego celu. Gdy usłyszysz kliknięcie, ustaw moment obrotowy i zwolnij klucz. Czasami jednak może się zdarzyć, że urządzenie nie jest wyregulowane. Jak skalibrować klucz dynamometryczny?
Co to jest klucz dynamometryczny?
Klucz dynamometryczny służy do dokręcania śrub z określonym momentem obrotowym. Moment obrotowy, w świecie fizycznym nazywany również momentem siły, jest iloczynem ramienia klucza dynamometrycznego i siły. Jest on wynikiem momentu obrotowego zastosowanego do dokręcenia śruby i długości klucza. Warto go mieć, jeśli wymagana jest precyzja. Najczęściej klucz dynamometryczny jest używany do:
- rowerów,
- motocykli
- kół,
- głowic,
- świece żarowe
- paski rozrządu,
- inne części samochodowe.
Każdy z nich ma inną wartość graniczną momentu obrotowego. Najsłabszy moment obrotowy jest stosowany do dokręcania śrub przy 10 Nm. Jest to bardzo mała siła, która odpowiada sile, z jaką można by przyłożyć palce do danego elementu. To narzędzie jest najtańsze, ale do bardziej profesjonalnych zastosowań warto zainwestować w elektroniczny klucz dynamometryczny.
Klucz dynamometryczny - jaka siła jest najlepsza do jakich zastosowań?
Zastosowanie będzie miało wpływ na rodzaj używanego klucza dynamometrycznego. Do różnych zastosowań potrzebne są różne momenty obrotowe. Amator będzie zadowolony z narzędzia, które ma zakres momentu obrotowego między 10-210 Nm a 10-210 Nm. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na firmę, która wyprodukowała klucz, który chcesz kupić.
Są one odpowiednie do użytku komercyjnego. Te klucze dynamometryczne nadają się zarówno do wulkanizacji, jak i do użytku domowego. Najdroższe produkty są oferowane przez ostatniego producenta, ale są też narzędzia dostępne za tysiące złotych. Jaka jest różnica między kluczami, które kosztują kilka złotych, a tymi, które kosztują kilka tysięcy? Rozpiętość jest na pewno duża. Najdroższa śruba może mieć moment obrotowy nawet do 10 tys. Nm. Świadectwo wzorcowania jest wymagane, aby mieć pewność, że odczyty klucza są dokładne i że śruby nie ulegną uszkodzeniu na skutek przeciążenia. Można łatwo znaleźć przyzwoite narzędzie, które będzie pasować do większości zastosowań, już za 200 zł.
Jak kalibruje się klucz dynamometryczny?
Ustawianie klucza dynamometrycznego należy wykonać co najmniej raz w miesiącu lub po 5 000 użyć. Istnieją trzy możliwości. Najlepszym sposobem, aby mieć pewność, jest oddanie narzędzia do zaufanego serwisu, który to zrobi. Koszt będzie wynosił od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, ale otrzymamy gwarancję oraz świadectwo wzorcowania. Inną opcją jest specjalne urządzenie, które pozwoli nam to zrobić we własnym domu. Taka maszyna kosztuje około tysiąca złotych. Warto zainwestować, jeśli zależy nam na dokładności naszego narzędzia. Można też zrobić własny system pomiarowy, wydając kilka monet. Wprawdzie nie da on 100% gwarancji, ale do użytku domowego będzie wystarczający.
Jak zbudować własny przyrząd pomiarowy do kalibracji klucza dynamometrycznego?
Ten rodzaj systemu pomiarowego opiera się na stworzeniu nieco mniej dokładnej wagi szalkowej. Wykonajmy rurkę z metalu, a do uchwytu przymocujmy sznurek lub linę. Należy ją zawiesić tak, aby nie dotykała ziemi, ścian ani innych przedmiotów. Na jednym końcu rurki należy zawiesić odważnik o masie 10 kg. Jeśli masz profesjonalne odważniki lub 10 paczek cukru, soli lub mąki, najlepiej ich użyć. Jeśli ważna jest dokładność, wagę należy podeprzeć zwykłą wagą. Ciężar nie powinien być wyświetlany na wadze, lecz podparty. Waga powinna wskazywać nieco mniej niż 10 kg. Klucz dynamometryczny montuje się na przeciwległym ramieniu huśtawki. Następnie ustawiamy żądaną wartość. Po usłyszeniu kliknięcia zapisujemy aktualną wartość na wadze. Moment przyłożonej siły jest określany przez różnicę między tymi odczytami a długością klucza. Jeśli wartość ta różni się od nastawy, należy skalibrować klucz według właściwej wartości.
To narzędzie nie jest wymagane we wszystkich warsztatach. Do użytku domowego dobrze sprawdzi się zwykła wersja tego narzędzia. Klucz dynamometryczny może być używany do odkręcania wszystkich rodzajów śrub. Jest to możliwe, ale nie jest niezbędne. Czasami lepiej jest użyć zwykłego imbusa. Mamy wtedy większą kontrolę i mniejsze prawdopodobieństwo, że śruba zostanie wyciągnięta. Może być bardzo przydatny w warsztatach samochodowych i wulkanizacyjnych.
